Dębica (stacja kolejowa)

---

Ruch pasażerski

Stacja kolejowa w Dębicy odgrywa ważną rolę w regionalnym transporcie pasażerskim. W związku z rosnącym znaczeniem komunikacji kolejowej, warto zwrócić uwagę na zmiany w liczbie pasażerów w ostatnich latach.

Rok	Liczba pasażerów na dobę
2018	1 500
2022	2 300
2023	2 900

Analizując dane, możemy dostrzec znaczący wzrost liczby pasażerów korzystających z tej stacji. W roku 2018 dzienna liczba podróżnych wyniosła 1 500, a w 2023 roku już 2 900. Taki wzrost może być efektem poprawy usług kolejowych oraz wzrostu zainteresowania podróżami koleją.

Historia

Historia budowy kolei w regionie rozpoczęła się już w 1837 roku, kiedy to podjęto staranny wysiłek w celu zrealizowania projektu linii z Krakowa przez Dębicę do Lwowa. Niestety, z powodu niedoborów finansowych, prace nie zaczęły się aż do 1850 roku. Wówczas Uprzywilejowana Kolej Żelazna Północna Cesarza Ferdynanda podjęła działania mające na celu rozpoczęcie budowy, a do 1853 roku zbudowano odcinek łączący Dębicę z Bochnią. Odcinek ten nie był jednak od razu wykorzystywany, a rzeczywista budowa pozostającego fragmentu łączyła Bochnie z Krakowem i rozpoczęła się dopiero w 1854 roku.

Pierwszy pociąg przyjechał do Dębicy 15 października 1855 roku, jednak oficjalne otwarcie stacji miało miejsce dopiero 20 lutego 1856 roku, kiedy to wprowadzono poranny i wieczorny rozkład jazdy, co umożliwiło podróż z Dębicy do Krakowa w czasie wynoszącym 4 godziny i 10 minut, podczas gdy do Wiednia podróż trwała 19 godzin i 10 minut.

W roku 1857 linia z Krakowa do Dębicy została przejęta przez Towarzystwo Uprzywilejowanej Galicyjskiej Kolei Żelaznej Karola Ludwika, które kontynuowało budowę, a kolejnym etapem prac było oddanie odcinka do Rzeszowa w roku 1858. W 1861 roku udało się już dotrzeć zaś do Lwowa. Do ważnych wydarzeń należy również otwarcie w 1887 roku linii kolejowej do Rozwadowa oraz rozwidlenia do stacji Sandomierz, co spowodowało, że Dębica stała się kluczowym węzłem kolejowym.

Austriacki rząd wyraził zgodę w 1887 roku na budowę kolejnej linii z Dębicy do Jasła, lecz z powodu odmowy realizacji tego projektu, plan pozostał jedynie na papierze. Dwa lata później, w 1888 roku, zmodernizowano torowisko, dodając drugi tor do Krakowa oraz wkrótce na trasie do Rzeszowa. W 1892 roku kolejki należące do Towarzystwa przejęły władze państwowe, co oznaczało, że dworzec Dębicy pozostawał pod jurysdykcją krakowskiego okręgu C.K. Austriackich Kolei Państwowych aż do 1918 roku.

Era drugiej wojny światowej przyniosła znaczną przebudowę węzła kolejowego w Dębicy. Stacje Dębica oraz Dębica Towarowa zostały znacznie rozbudowane oraz utworzono nowy odcinek odgałęźny Dębica Wschodnia. Elektryfikacja stacji miała miejsce 25 maja 1963 roku, kiedy to do Dębicy wjechał pierwszy pociąg elektryczny.

W 2011 roku zainicjowano modernizację linii nr 91 na odcinku Kraków-Rzeszów, co wiązało się z gruntowną przebudową stacji w Dębicy. W tej modernizacji uwzględniono nowoczesne urządzenia sterowania ruchem, przearanżowanie układu torowego oraz peronów. Zlikwidowano jeden z peronów i stworzono przejścia podziemne. Zakończenie modernizacji budynku dworca miało miejsce w 2016 roku, co kompletnie zmieniło jego wygląd. Oprócz tego, Urząd Miasta zainicjował punkt informacyjny. 1 marca 2019 roku rozpoczęto remont linii nr 25 na odcinku Mielec-Dębica. Po zakończeniu remontu, 1 września 2020 roku wznowiono ruch pociągów towarowych na odcinku Mielec-Kochanówka Pustków i 13 czerwca 2021 roku na odcinku Kochanówka-Pustków-Dębica. Wreszcie, 1 września 2021 roku wznawiane zostały również pociągi pasażerskie na trasie Dębica-Mielec, kończąc 12-letnią przerwę w tym zakresie.

Architektura

Początkowo stacje kolejowe charakteryzowały się drewnianą konstrukcją. W latach 1863–1867 wzniesiono murowany budynek dworca, zaś w następnych latach kontynuowano jego rozbudowę, dodając kolejne murowane obiekty. W latach 60. XX wieku nastąpiła przebudowa zabytkowego dworca, która całkowicie zmieniła jego pierwotny wygląd architektoniczny.

W styczniu 2015 roku przystąpiono do generalnego remontu głównego budynku dworca. Prace koncentrowały się na zmianach wewnętrznych: przy poczekalni zainstalowano toalety, kasy biletowe oraz część przeznaczoną na usługi gastronomiczne. Istotnej modernizacji uległy również okna, drzwi, instalacje wewnętrzne, pokrycia dachowe oraz stropy w skrzydłach budynku. Odnowiono elewację budynku, gdzie zamiast piaskowca pojawiły się nowoczesne panele. Dodatkowo, przejście między budynkiem a pawilonem, w którym zlokalizowane są toalety, zyskało zadaszenie. Teren wokół dworca został uporządkowany, a z zachodniej strony utworzono nowy parking. W grudniu 2015 roku, po zakończeniu prac, część pasażerska została ponownie otwarta dla podróżnych.

Niestety, pozostałe budynki stacyjne obecnie są opuszczone, co prowadzi do ich powolnego niszczenia. Warto zaznaczyć, że od północnej strony stacji wznosi się zabytkowa wieża ciśnień, która jest pamiątką dawnych czasów.

Skomunikowanie

W pobliżu dworca kolejowego znajduje się szereg przystanków komunikacji miejskiej, co znacząco ułatwia podróżowanie po Dębicy oraz okolicy. Informacje o dostępnych liniach można znaleźć na stronie MKS Dębica.

Najważniejsze przystanki miasta obejmują:

• Dworzec PKP – usytuowany na skrzyżowaniu ulic Kolejowej i Głowackiego, gdzie można skorzystać z linii autobusowych: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 oraz 16,
• Słoneczna PKP/Szkolna – znajdujący się na skrzyżowaniu ulic Słonecznej i Szkolnej z dostępnymi liniami autobusowymi: 6, 7 oraz 9.

W bezpośrednim sąsiedztwie budynku stacji kolejowej znajdują się także przystanki różnych przewoźników autobusowych, a także postój taksówek, co umożliwia łatwy dostęp do dalszych podróży.

---

Oceń: Dębica (stacja kolejowa)

---