Krzysztof Penderecki

---

Życiorys

Wczesne lata

Krzysztof Penderecki przyszedł na świat 23 listopada 1933 roku w Dębicy. Jego rodzicami byli Tadeusz Penderecki, adwokat, i Zofia z domu Berger. Warto zauważyć, że dziadek ze strony ojca posiadał ukraińskie korzenie i należał do kościoła greckokatolickiego, a babcia, Stefania Szylkiewicz, miała ormiańskie pochodzenie. Z kolei pochodzenie matki było niemieckie. O tym, że jego rodzina ma ukraińskie korzenie, Penderecki dowiedział się dopiero na początku lat 90., kiedy to nawiązał kontakt z krewnymi podczas występów na Ukrainie. Rodzina Pendereckiego miała głębokie tradycje artystyczne; zarówno ojciec, jak i dziadek, Robert Berger, byli muzykami, a Tadeusz Kantor musiał być dla Pendereckiego ważnym kuzynem.

Już jako sześciolatek Krzysztof rozpoczął lekcje fortepianu, jednak jego przygoda z tym instrumentem nie trwała długo ze względu na problemy z podejściem nauczycielki. Po zakończeniu II wojny światowej postanowił spróbować swoich sił w grze na skrzypcach. W tym okresie współpracował ze Stanisławem Dallą, pod którego okiem rozpoczął pisanie swoich pierwszych kompozycji. Brak nut z ćwiczeniami skrzypcowymi, spowodowany burzliwymi czasami wojennymi, zmusił ich do samodzielnego pisania ćwiczeń muzycznych. Krzysztof uczęszczał także na lekcje kompozycji do Franciszka Skołyszewskiego. W latach 1955–1958 studiował kompozycję w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie, gdzie miał przyjemność uczyć się pod kierunkiem Artura Malawskiego.

Działalność muzyczna

Już w 1959 roku jego talent muzyczny zaowocował zdobyciem trzech pierwszych nagród w konkursie Związku Kompozytorów Polskich za dzieła takie jak: Strofy, Emanacje oraz Psalmy Dawida. W ramach nagrody Krzysztof otrzymał stypendium, które umożliwiło mu wyjazd na studia za granicą. W tym okresie Penderecki wraz z przyjaciółmi, w tym m.in. Piotrem Skrzyneckim oraz Bronisławem Chromym, współtworzył Piwnicę pod Baranami.

Szybko rozpoczął również komponowanie muzyki do produkcji teatralnych i filmowych. Jego pierwszym poważnym osiągnięciem była muzyka do spektaklu Złoty kluczyk/Jekateriny Borysowej, który został zrealizowany w Teatrze Lalek „Groteska” w Krakowie, a jego premiera miała miejsce 12 maja 1957 roku. W tym samym roku Penderecki stworzył także muzykę do filmu animowanego Bulandra i diabeł, który reżyserowali Jerzy Zitzman i Lechosław Marszałek, a produkcja miała miejsce w Studiu Filmów Rysunkowych w Bielsku-Białej. Wkrótce zatroszczył się o partyturę do krótkiego filmu fabularnego Nie ma końca wielkiej wojny, również z 1959 roku, którego reżyserem był Jan Łomnicki. Jego dorobek artystyczny obejmuje ponad dwadzieścia muzycznych aranżacji spektakli dramatycznych, przeszło czterdzieści dla dzieci oraz również tworzenie oryginalnej muzyki do co najmniej jedenastu filmów dokumentalnych i fabularnych, jak również do dwudziestu pięciu filmów animowanych.

Penderecki zdobył międzynarodową renomę dzięki swoim utworom, które wyróżniają się niezwykłą barwą dźwiękową i często innowacyjnymi technikami artykulacji, w tym stukanie w dno instrumentów smyczkowych. Technika ta zyskała nazwę sonoryzmu, a jednym z najważniejszych utworów w tym stylu jest Pasja według św. Łukasza. Krótko później skomponował swoje pierwsze dzieło operowe, Diabły z Loudun, którego światowa premiera miała miejsce 20 czerwca 1969 roku w Hamburgu pod batutą Konrada Swinarskiego.

Od 1973 roku Krzysztof Penderecki zajął się dyrygenturą, prowadząc zarówno polskie, jak i międzynarodowe zespoły symfoniczne, interpretując m.in. dzieła Beethovena, Mendelssohna, Szostakowicza oraz swoje własne kompozycje. W 1978 roku dołączył do Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa (SKOZK). W 1996 roku zlecono mu napisanie symfonii-oratorium Siedem bram Jerozolimy z okazji 3000-lecia Świętego Miasta, a prawykonanie miało miejsce w Jerozolimie 9 stycznia 1997 roku, natomiast premierowe wykonanie w Polsce odbyło się 14 marca 1997 roku w Warszawie. Założył również międzynarodową akademię muzyczną Europejskie Centrum Muzyki w Lusławicach, gdzie osiedlił się od 1976 roku, a oficjalne otwarcie akademii miało miejsce 21 maja 2013 roku.

Twórczość

Krzysztof Penderecki to postać, która posiadała ogromny wpływ na współczesną muzykę klasyczną. Był jednym z nowatorskich kompozytorów, którzy prekursorską metodą stawiali na wydobywanie dźwięku z tradycyjnych instrumentów w sposób innowacyjny, co dało początek gatunkowi znanemu jako sonoryzm. Do najbardziej znanych utworów związanych z tym stylem należą Ofiarom Hiroszimy – tren, Polymorphia oraz De natura sonoris. Szczególnie w Pasji według św. Łukasza można dostrzec kontrasty pomiędzy awangardowymi, dramatycznymi fragmentami a medytacyjnymi momentami, które odwołują się do tradycyjnej melodii i harmonii.

Twórczość Pendereckiego była znakomitym przykładem adaptacji awangardowych idei, z których jedną było wprowadzenie „aleatoryzmu niezamierzonego”, polegającego na chaotycznym zapisywaniu partytur. Choć utrudniało to wykonywanie jego dzieł, z czasem kompozytor dostosowywał swe zapisy do bardziej konwencjonalnych standardów, co można zobaczyć w różnych wydaniach Pasji według św. Łukasza. Taki sposób pracy okazał się niezwykle efektywny w kontekście skomplikowanych składów wokalno-instrumentalnych, a dzięki temu kompozytor mógł zrealizować liczne zamówienia w krótszym czasie.

Pod koniec lat 70. Penderecki zrezygnował z techniki sonorystycznej na rzecz tonalności, w stylistyce bliskiej niemieckiej muzyce symfonicznej z końca XIX wieku, co zostało spopularyzowane w Symfonii wigilijnej. Choć niektórzy oskarżali go o odstąpienie od awangardy, jego nowy styl zdobył uznanie publiczności, szczególnie w kraju, gdzie w latach 80. utwory takie jak Polskie Requiem zyskały popularność, łącząc muzykę z kontekstem politycznym tamtych czasów.

Unikalna struktura jego kompozycji również zasługuje na uwagę. Penderecki często zaczynał od stworzenia jednego lub kilku fragmentów utworu, do których następnie dodawał kolejne części. Takie podejście sprzyjało ponownemu przedstawieniu premierowych wersji dzieł, co ilustruje jego zaangażowanie w proces twórczy i dążenie do perfekcji. Przykładem może być Polskie Requiem oraz VIII Symfonia, której pierwsza wersja była wykonana na otwarcie Filharmonii w Luksemburgu.

Od początku twórczości Penderecki dążył do usprawnienia sposobów realizacji artystycznych, co manifestowało się w połączeniu tradycji znanych z malarstwa, gdzie mistrz koordynuje projekt, a uczniowie zrealizują konkretne jego wnioski. Osobisty charakter jego muzyki oraz melancholia epizodów, które pojawiały się w jego późniejszych pracach, spowodowane były jego stosunkiem do życia, chociaż nie ujawniał ich dokładnie.

Fragmenty jego dzieł zaznaczyły się także w filmografii, m.in. w dziele Andrzeja Wajdy „Katyń”, gdzie ścieżkę dźwiękową zrealizował Stanisław Radwan, oraz w filmie Lśnienie, reżyserowanym przez Stanleya Kubricka.

Działalność pedagogiczna

Począwszy od chwili ukończenia studiów, Penderecki znalazł się w roli wykładowcy na swojej alma mater. W gronie jego studentów można wymienić takich kompozytorów jak Marek Stachowski, Abel Korzeniowski, Stanisław Radwan, Antoni Wit, Joanna Wnuk-Nazarowa oraz Krzysztof Meyer. Ostatni z wymienionych jednak przyznaje, że w ciągu dwóch lat studiów u Pendereckiego spotkał się z nim jedynie siedem razy, a jego praca dyplomowa była zaledwie przeglądana przez kompozytora.

W roku 1972, mimo braku przynależności do PZPR, dzięki swojej renomie oraz wsparciu ze strony wykładowców, takich jak Mieczysław Tomaszewski, Krzysztof Meyer oraz partyjny Krzysztof Missona, Penderecki został nominowany na rektora, zastępując wybranego przez władze Tadeusza Machla. Dzięki temu Krakowska PWSM stała się jedyną szkołą z niezależnymi władzami, a Penderecki nosił miano „parasola”. Jego rektorat trwał 15 lat.

Działalność społeczna i polityczna

W listopadzie 2007 roku Penderecki został członkiem Honorowego Komitetu Rozwoju Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli. Uczestniczył także w honorowym komitecie poparcia Bronisława Komorowskiego przed wyborami prezydenckimi w 2010 roku i przed wyborami prezydenckimi w Polsce w 2015 roku.

Życie rodzinne

W wieku 21 lat Penderecki ożenił się z Barbarą Gracą, pianistką ze swojej szkoły średniej. Para doczekała się córki Beaty, która ukończyła Akademię Muzyczną i pracowała jako dziennikarka w Polskim Radiu w Krakowie. Małżeństwo zakończyło się rozwodem.

19 grudnia 1965 roku Penderecki ożenił się ponownie, tym razem z Elżbietą Solecką, która również przyjęła jego nazwisko. Doczekali się dwójki dzieci: Łukasza, urodzonego w 1966 roku oraz Dominiki, urodzonej w 1971 roku. Ich syn ukończył studia na czterech kierunkach, w tym medycynie i psychologii, a córka była absolwentką filologii włoskiej.

Śmierć i pogrzeb

Krzysztof Penderecki zmarł 29 marca 2020 roku w Krakowie. Jego urna z prochami była przechowywana w bazylice św. Floriana do momentu pogrzebu, który odbył się 2 kwietnia 2020 roku. Z uwagi na pandemię COVID-19, jego uroczystości pogrzebowe miały miejsce dwa lata po jego śmierci, 29 marca 2022 roku. Prochy kompozytora zostały złożone w Panteonie Narodowym w kryptach kościoła Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Krakowie.

Dorobek kompozytorski

Utwory sceniczne

Opery

Krzysztof Penderecki, wybitny polski kompozytor, stworzył szereg oper, które w znaczący sposób wpłynęły na teatr muzyczny. W latach 1968-1969 napisał dzieło pt. Diabły z Loudun (The Devils of Loudun), które składa się z trzech aktów. Libretto do tej opery opracował sam kompozytor na podstawie powieści The Devils of Loudun autorstwa Aldousa Huxleya.

W 1975 roku Penderecki zrealizował Najdzielniejszego z rycerzy – radiową operę dla dzieci, której libretto stworzyła Ewa Szelburg-Zarembina. Dwa lata później, w latach 1976-1978, powstała Paradise Lost (Raj utracony), będąca sacra rappresentazione w dwóch aktach, oparta na poemacie Johna Miltona.

W okresie od 1984 do 1986 roku skomponował Czarną maskę, operę jednoczęściową, w której tekst przygotowali Harry Kupfer oraz Krzysztof Penderecki, opierając się na dramacie Gerharta Hauptmanna. Następnym znaczącym dziełem jest Ubu Rex z lat 1990-1991, opera buffa w dwóch aktach, dla której libretto stworzył Jerzy Jarocki, na podstawie dramatu Ubu Roi Alfreda Jarry’ego.

Muzyka instrumentalna

utwory na orkiestrę

Twórczość Pendereckiego obejmuje również bogaty zbiór utworów instrumentalnych. W latach 1959-1960 powstało dzieło Anaklasis na 42 instrumenty smyczkowe i perkusję. Następne lata przyniosły takie kompozycje jak Fluorescencje (1961-1962) oraz De natura sonoris No. 1 (1966) na orkiestrę.

W 1971 roku usłyszeć można Prélude na instrumenty dęte blaszane, perkusję i kontrabasy oraz De natura sonoris No. 2, również na orkiestrę. Stworzona w latach 1972-1973 I Symfonia to kolejna ważna pozycja w jego dorobku.

Penderecki kompozycje z lat 1974-2000 ujmuje w takie utwory jak Przebudzenie Jakuba, II Symfonia (Wigilijna), III Symfonia, a także V Symfonia, przy czym ostatnia z nich powstała w latach 1991-1992.

utwory na orkiestrę smyczkową

W dziedzinie muzyki smyczkowej również nie brakowało niezwykłych kompozycji. W 1959 roku skomponował Emanacje na dwie orkiestry smyczkowe, a rok później powstało dzieło Ofiarom Hiroszimy, tren na 52 instrumenty smyczkowe.

Dodatkowo, Polymorphia (1961), Kanon (1962) oraz Intermezzo (1973) wprowadziły nowe brzmienia do repertuaru orkiestry smyczkowej. Również Sinfonietta per archi (1992) oraz Serenade (1996-1997) są ważnymi elementami jego twórczości.

utwory na orkiestrę dętą

Penderecki stworzył także utwory dedykowane orkiestrze dętej, w tym Pittsburgh Ouverture z 1967 roku oraz Entrata (1994) wymagające różnych instrumentów dętych. Luzerner Fanfare (1998), na 8 trąbek i perkusję, to kolejny przykład jego różnorodności kompozytorskiej.

utwory na zespół jazzowy

Niezwykłe jest również to, że w 1971 roku Penderecki skomponował Actions na zespół jazzowy, co pokazuje jego wszechstronność i otwartość na różne style muzyczne.

utwory na instrumenty solowe i orkiestrę

W swoim dorobku posiada także kompozycje na instrumenty solowe z towarzyszeniem orkiestry. Fonogrammi na flet i orkiestrę kameralną (1961), Capriccio per oboe e 11 archi (1964) oraz Concerto per violoncello ed orchestra (1966-1967) to jedne z najważniejszych pozycji. W latach 2000-2001 powstało Concerto Grosso per tre violoncelli ed orchestra, ukazując jego zdolność do przekształcania muzyki w nowe formy.

muzyka kameralna

Ponadto, Penderecki komponował wiele dzieł kameralnych, jak Sonata na skrzypce i fortepian (1953) oraz Miniatury per violino e pianoforte (1959). Quartetto per archi No. 1 (1960) to kolejna ważna praca w jego dorobku kameralnym, zaś Tempo di Valse na wiolonczelę solo (2004) ukazuje pofesjonalizm Pendereckiego w drobniejszych formach.

muzyka filmowa i wykorzystywana w filmach

Wielki kompozytor pisał także muzykę do filmów. Jego utwór, Bulandra i diabeł z 1959 roku w reżyserii Jerzego Zitzmana oraz Lechosława Marszałka, na długo pozostanie w pamięci. Z kolei muzyka do Rękopis znaleziony w Saragossie (1964) w reżyserii Wojciecha Hasa była dla wielu niezwykle brzemienna w emocje.

Inne filmowe dzieła Pendereckiego to m.in. Katyń (2007) reżyserii Andrzeja Wajdy oraz Demon (2015) w reżyserii Marcina Wrony.

Kompozycje na taśmę

Wśród jego twórczości znajduje się również muzyka na taśmę, na przykład Psalmus z 1961 roku czy Brygada śmierci (1963) według Leona Weliczkera. Ekecheiria z 1972 roku jest muzyką wykonaną z okazji igrzysk XX olimpiady.

Muzyka wokalna

muzyka na chór a cappella

Kompozycje wokalne to również istotna część dorobku Pendereckiego. W 1962 roku powstało Stabat Mater, które obecnie jest fragmentem Pasji według św. Łukasza, a także Miserere (1965). Dzieła te są często wykonywane przez chóry w Polsce i za granicą.

Oprócz tego, In Pulverem Mortis (1965) jest znane jako fragment Pasji, a w 1972 roku powstało Ecloga VIII na 6 głosów, która tak samo jak inne kompozycje wprowadza nowoczesne brzmienia.

śpiew z akompaniamentem zespołu instrumentalnego lub orkiestry

W jego twórczości wokalnej wyróżniają się także utwory z akompaniamentem, jak Strofy na sopran, recytatora i 10 instrumentów (1959) oraz VI Symfonia: „Chinesische Lieder” (2017), na baryton, erhu i orkiestrę kameralną. Te dzieła łączą różne elementy stylowe.

utwory na chór i orkiestrę

Muzyka Pendereckiego nie omija również chóru z orkiestrą. Psalmy Dawida (1958) na chór i instrumenty to jeden z najlepszych przykładów sięgających po teksty biblijne. Canticum Canticorum Salomonis (1970-1973) na szesnastogłosowy chór mieszany to kolejny znakomity przykład jego umiejętności.

głosy solowe, chór i zespół instrumentalny bądź orkiestra

Zróżnicowanie utworów wokalnych Pendereckiego wprowadza również Passio Et Mors Domini Nostri Jesu Christi Secundum Lucam (1965-1966) oraz Te Deum (1979-1980) na cztery głosy solowe. Polskie Requiem (1980-1984) to magnum opus łączące różne głosy i instrumenty w jedną całość.

Ostatecznie, Siedem bram Jerozolimy (1996) to monumentalna kompozycja, która podkreśla jego wielką umiejętność tworzenia muzyki zawierającej kongregację głosów solowych, chór mieszany i orkiestrę.

Odznaczenia i nagrody

Krzysztof Penderecki, jeden z najwybitniejszych kompozytorów polskich, zdobył szereg nagród i odznaczeń w uznaniu za swoje osiągnięcia artystyczne. Poniżej znajduje się lista jego wyróżnień:

• Order Sztandaru Pracy I klasy,
• Nagroda Ministra Kultury i Sztuki (1961),
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski z okazji 20-lecia Polski Ludowej, nadany przez Radę Państwa (1964),
• Nagroda Państwowa I stopnia w przeddzień Narodowego Święta Odrodzenia Polski (1968),
• Nagroda Związku Kompozytorów Polskich (1970),
• Nagroda Miasta Krakowa (1972, 2000),
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski w związku z jubileuszem Polski Ludowej (1974),
• Nagroda im. Gottfrieda von Herdera (1977),
• Nagroda państwowa I stopnia (1983),
• Nagroda im. Jeana Sibeliusa (1983),
• Premio Lorenzo Magnifico (1985),
• Nagroda Izraelskiej Fundacji im. Karla Wolffa (1987),
• Nagroda Grammy czterokrotnie (1988, 1999 – dwie nagrody, 2017),
• Wielki Krzyż Zasługi Orderu Zasługi RFN (Niemcy, 1990),
• Grawemeyer Award of the University of Louisville (1992),
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1993),
• Nagroda Międzynarodowej Rady Muzycznej UNESCO (1993),
• Order Za Zasługi dla Kultury (Księstwo Monako, 1993),
• Odznaka Honorowa za Naukę i Sztukę za wybitne osiągnięcia w dziedzinie sztuki i nauki, przyznawana przez prezydenta Republiki Austrii (1994),
• Nagroda Pro Baltica (1995),
• Komandor Orderu Sztuki i Literatury (Francja, 1996),
• Krzyż Oficerski Orderu Wielkiego Księcia Giedymina (Litwa, 1998),
• Nagroda Muzyczna miasta Duisburg (1999),
• AFIM Indie Award (1999),
• MIDEM Classical Award jako Best Living Composer of the Year (2000),
• Oficer Orderu Zasługi Republiki Włoskiej (2000),
• Premio Principe de Asturias de las Artes (2001),
• Nagroda Wielką Fundacji Kultury (2002),
• Nagroda im. Romano Guardiniego (2002),
• Preis der Europäischen Kirschenmusik (2003),
• Medal Fundacji Judaica (2003),
• Praemium Imperiale (Japonia, 2004),
• Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2005),
• Order Orła Białego (2005); w 2011 powołany w skład Kapituły tego Orderu, zrezygnował z członkostwa w niej krótko przed 5 stycznia 2016,
• Komandor Orderu Trzech Gwiazd (Łotwa, 2006),
• Oficer Orderu im. Bernardo O’Higginsa (Chile, 2008),
• Doroczna Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2008),
• Komandor Orderu Lwa Finlandii (2008),
• Nagroda im. Józefa Chełmońskiego (2008),
• Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska „Neptuny” (2008),
• Medal Służby dla Ojczyzny I Klasy (Armenia, 2008),
• Medal Leonardo da Vinci od Europejskiej Akademii Nauk w Hanowerze, przyznany w Erywaniu (Armenia, 2008),
• Odznaka Honorowa „Zasłużony dla Mazowsza” (2008),
• Medal „Thorunium” (2008),
• Order Honoru od Prezydenta Republiki Armenii (2009),
• Order Zasługi Wielkiego Księstwa Luksemburga (2009),
• Nagroda Tansman za wybitną indywidualność muzyczną i bezkompromisowość w twórczości (2010),
• Krzyż Wielki Orderu Pro Merito Melitensi (Zakon Maltański, 2011),
• Nagroda Viadriny za zasługi dla polsko-niemieckiego porozumienia (7 maja 2012),
• Paszport Polityki za 2012 rok w kategorii Kreator Kultury (wraz z żoną Elżbietą Penderecką),
• Laureat konkursu Wybitny Polak (2013),
• Odznaka Honorowa Województwa Podlaskiego (2013),
• Order Krzyża Ziemi Maryjnej I klasy (Estonia, 2014),
• Medal Per Artem ad Deum (2015),
• Laur Krakowa XXI wieku (2016),
• Nagroda Grammy za album „Penderecki conducts Penderecki vol.1” w kategorii Muzyka chóralna (ang. Best Choral Performance) (2017),
• Złoty Medal Honorowy za Zasługi dla Województwa Małopolskiego (2013),
• Nagroda PAU im. Erazma i Anny Jerzmanowskich (2017),
• Odznaka honorowa „Zasłużony dla Województwa Podkarpackiego”.

Doktoraty honoris causa

• Uniwersytet w Rochester – luty 1972,
• Saint Olaf College, Northfield, Minnesota – marzec 1977,
• Uniwersytet w Bordeaux – maj 1979,
• Uniwersytet w Leuven – luty 1979,
• Uniwersytet Georgetown, Washington D.C. – listopad 1984,
• Uniwersytet w Belgradzie – kwiecień 1985,
• Uniwersytet w Madrycie – kwiecień 1987,
• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu – czerwiec 1987,
• Uniwersytet Warszawski – listopad 1993,
• Universidad Catolica, Buenos Aires – 1994,
• Akademia Muzyczna w Krakowie – 1994,
• Akademia Muzyczna w Warszawie – 1994,
• Uniwersytet w Glasgow – 1995,
• Uniwersytet Jagielloński – 1998,
• Uniwersytet w Cluj, Rumunia – 1999,
• Konserwatorium im. Piotra Czajkowskiego w Moskwie – 1999,
• Uniwersytet w Duquesne, Pittsburgh – 1999,
• Universität Luzern – 2000,
• Petersburski Uniwersytet Państwowy – 2003,
• Uniwersytet Yale, New Haven – 2003,
• Uniwersytet w Lipsku – 2003,
• Baldwin-Wallace College, Ohio – 2004,
• Uniwersytet Narodowy, Seul – 2005,
• Westfalski Uniwersytet Wilhelma, Münster – 2006,
• Akademia Muzyczna w Gdańsku – 6 listopada 2008,
• Estońska Akademia Muzyki i Teatru – 27 września 2009,
• Uniwersytet Artystyczny im. Iwana Kotlarewskiego w Charkowie – 2010,
• National University of Ireland, Maynooth – 2010,
• Uniwersytet Zielonogórski – 2014,
• Uniwersytet Indiany – 2017.

Opracowano na podstawie materiału źródłowego.

Upamiętnienie

W 2013 roku, z okazji 80. rocznicy urodzin wybitnego kompozytora, Krzysztofa Pendereckiego, Poczta Polska wprowadziła do obiegu znaczek pocztowy o nominale 3,80 zł, emitując aż 300 tysięcy sztuk. Tego samego roku, Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych stworzyła również specjalny banknot testowy, z wizerunkiem artysty.

W ramach obchodów tej wyjątkowej rocznicy, powstał projekt Teatru Tworzenia pod tytułem „The dream Off Penderecki”. W wydarzeniu uczestniczyli znani aktorzy, wśród których wyróżniał się D. Olbrychski oraz uznani muzycy, tacy jak J. Skrzek i J.Pijarowski. Premiera miała miejsce na Zamku Królewskim w Warszawie, podczas otwarcia festiwalu, które miało miejsce 17 listopada 2013 roku.

Senat Akademii Muzycznej w Krakowie 22 czerwca 2020 roku jednogłośnie postanowił nadać uczelni imię profesora Krzysztofa Pendereckiego, rzucając światło na jego znaczenie w krajobrazie kulturowym Polski.

Na mocy Uchwały, jednogłośnie podjętej przez Radę Miejską w Zakliczynie, 31 października 2023 roku, imię profesoru Krzysztofa Pendereckiego zyskało także rondo w tym mieście, usytuowane na skrzyżowaniu dróg wojewódzkich nr 975 i 980 oraz drogi powiatowej nr 1408K.

---

Oceń: Krzysztof Penderecki

---