Bolesław Matzner, urodzony 6 lutego 1889 roku w Dębicy, był osobą zasługującą na szczególne zainteresowanie. Jako doktor praw oraz pułkownik audytor Wojska Polskiego, Matzner zyskał uznanie w środowisku prawniczym oraz wojskowym.
Jego życie zakończyło się tragicznie wiosną 1940 roku w Katyniu, co podkreśla dramatyczny kontekst historii Polski w tym okresie.
Życiorys
Bolesław Matzner przyszedł na świat 6 lutego 1889 roku w Dębicy, w domu rodzinnym Klemensa oraz Emilii z Orłowskich. Miał jednego brata, Stanisława (1891–1940), który pełnił funkcję księdza kapelana, a tragicznie zginął w 1940 roku z rąk NKWD. W 1912 roku Matzner uzyskał dyplom doktora praw na Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim. Jego droga zawodowa obfitowała w liczne wyzwania, m.in. uczestniczył w I wojnie światowej.
6 czerwca 1919 roku Matzner dołączył do Korpusu Sądowego Wojska Polskiego, które powstało z byłej cesarskiej i królewskiej Armii, zachowując dotychczasowy stopień kapitana. Dwa lata później, w maju 1921 roku, objął stanowisko szefa Sądu Wojskowego Okręgu Generalnego Białystok. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu majora, na co otrzymał starszeństwo od 1 czerwca 1919, z 59. lokatą w korpusie oficerów sądowych.
Pełnił służbę w Wojskowym Sądzie Okręgowym Nr I w Warszawie, gdzie pełnił funkcję „sędziego śledczego dla spraw szczególnej wagi”. W sierpniu 1924 roku został przeniesiony z Departamentu IX MSWojsk. do WSO I, gdzie objął stanowisko sędziego śledczego. W roku 1928 powrócił do Departamentu Sprawiedliwości Ministerstwa Spraw Wojskowych, gdzie pracował jako referent oraz kierownik wydziału. 29 stycznia 1932 roku awansował na podpułkownika, uzyskując starszeństwo z dniem 1 stycznia 1932 i 3. lokatę w korpusie oficerów sądowych.
Rok 1938 przyniósł Matznerowi awans na sędziego Najwyższego Sądu Wojskowego oraz podniesienie stopnia do pułkownika, z datą starszeństwa od 19 marca 1938, w korpusie oficerów audytorów. Był współautorem „Komentarza do kodeksu karnego wojskowego z dnia 22.III.1928 r.”, który został zalecony do użytku służbowego przez ówczesnego ministra, Józefa Piłsudskiego, w sierpniu 1928 roku, a także uczestniczył w pracach Komitetu Redakcyjnego Wojskowego Przeglądu Prawniczego.
W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku, po ataku ZSRR na Polskę, Matzner został wzięty do niewoli przez wojska sowieckie. Został umieszczony w obozie w Kozielsku. Wiosną 1940 roku padł ofiarą zbrodni NKWD, zostając zamordowany w Katyniu, gdzie został pochowany. Dopiero 28 lipca 2000 roku jego szczątki znalazły spoczynek na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu.
Ordery i odznaczenia
Bolesław Matzner był odznaczonym zasłużonym obywatelem Polski, przyznano mu szereg prestiżowych orderów, które świadczą o jego wkładzie w rozwój kraju.
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 11 listopada 1936,
- Złoty Krzyż Zasługi, odznaczenie otrzymane 10 listopada 1928.
Upamiętnienie
Na mocy postanowienia nr 112-48-07 Prezydenta RPLecha Kaczyńskiego, z dnia 5 października 2007 roku, Bolesław Matzner otrzymał awans pośmiertny do stopnia generała brygady. Uroczyste ogłoszenie tego awansu miało miejsce 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w ramach ceremonii pt. „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Warto również wspomnieć o działaniach podejmowanych w ramach akcji „Katyń… pamiętamy” oraz „Katyń… Ocalić od zapomnienia”. W ich ramach, dwukrotnie zasadzono Dąb Pamięci, który honoruje Bolesława Matznera. Pierwsze drzewo zostało posadzone przy Szkole Podstawowej Stowarzyszenie Przyjaciół Szkół Katolickich w Smolajnach, a drugie przy I Liceum Ogólnokształcącym im. Króla Władysława Jagiełły w Dębicy, w dniu 17 września 2009 roku.
Przypisy
- Ł.Ł. Stefaniak Ł.Ł., Pośmiertne awanse dwóch kapelanów katyńskich ks. Stanisława Matznera i ks. Michała Tyszki [online], ordynariat.wp.mil.pl, 17.09.2022 r. [dostęp 21.10.2022 r.]
- M.P. z 2007 r. nr 85, poz. 885
- Kolejne Dęby Pamięci posadzono w Dębicy. saperzy-debica.pl, 09.04.2010 r. [dostęp 14.01.2015 r.]
- M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 468 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
- Dziennik Rozkazów M.S.Wojsk. Nr 21 z 02.08.1924 r., poz. 242.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 75 z 05.08.1924 r., s. 429.
- Rocznik Oficerski 1924, s. 977, 986.
- Rocznik Oficerski 1923, s. 1082, 1091.
- Lista starszeństwa 1922, s. 303.
- Organa 1928, s. 59.
- Rocznik Oficerski 1932, s. 308, 448.
- Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 70 z 26.06.1919 roku, poz. 2244.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Jerzy Bachta | Józef Stec | Kazimierz KubiczOceń: Bolesław Matzner