I Liceum Ogólnokształcące im. Króla Władysława Jagiełły w Dębicy

---

Historia

Historia średniej szkoły w Dębicy sięga czasów austriackich, a ściślej mówiąc, wiąże się z osobą burmistrza Henryka Zauderera. W jego wizji, pod koniec XIX wieku, zrodził się pomysł utworzenia lokalnego gimnazjum. Była to odpowiedź na rosnącą liczbę mieszkańców oraz zwiększającą się liczbę rodzin pragnących zapewnić edukację swoim dzieciom. Dzięki jego determinacji plany zostały zrealizowane. Gimnazjum powstało na podstawie reskryptu Ministra Wyznań Religijnych i Oświaty, a 31 sierpnia 1900 roku rozpoczęło swoją działalność pod nazwą C.K. Państwowe Gimnazjum Cesarza Franciszka Józefa w Dębicy.

Początkowo zajęcia odbywały się w wynajmowanych pomieszczeniach; w czterech pokojach, które były udostępnione na ten cel. Wkrótce jednak zakupiono kamienicę, będącą siedzibą gimnazjum do 1907 roku. Budowa nowego gmachu przy ulicy Juliusza Słowackiego zakończyła się w 1907 roku. Dzieło to, zrealizowane przy wsparciu gminy, kosztowało 250 000 koron i zostało zrealizowane według projektu Teodora Talowskiego. Uroczyste poświęcenie budynku miało miejsce 31 października tego samego roku w towarzystwie wielu dostojników.

W swoim pierwszym roku funkcjonowania, placówka kształciła 83 uczniów pod opieką dwóch stałych nauczycieli. W latach 1901–1919 liczba uczniów wynosiła przeciętnie około 200. W wyniku zarządzenia Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w 1937 roku powstała „Państwowe Liceum i Gimnazjum im. Króla Władysława Jagiełły w Dębicy”. Po reformie jędrzejewiczowskiej, szkoła przybrała charakter koedukacyjny, a w liceum nauczano według programu humanistycznego. Pod koniec lat 30. siedziba edukacji znajdowała się przy ulicy Wolskiego 1.

W okresie I wojny światowej liczba uczniów wzrosła do ponad 400. Niestety, w wyniku działań wojennych budynek szkoły ucierpiał, a wielu uczniów oraz nauczycieli straciło życie w walkach o granice niepodległej Polski. 9 czerwca 1925 roku Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego nadało Gimnazjum imię króla Władysława Jagiełły. W roku szkolnym 1925/1926 zainicjowano zmiany w programie i organizacji szkoły. W okresie międzywojennym w szkole kształciło się średnio 500 uczniów rocznie, przy czym liczba ta wahała się od ok. 200 do 700, wśród których dominowali uczniowie z Dębicy oraz pobliskich wsi. W tej szkole działały różnorodne sekcje, takie jak chór, orkiestra, teatr, organizacje harcerskie oraz koła zainteresowań.

Podczas hitlerowskiej okupacji Niemcy zakazali działalności szkoły ogólnokształcącej, aczkolwiek zezwolili na otwarcie w jej murach szkoły kupieckiej. W jej ramach odbywały się tajne komplety edukacyjne, organizowane w konspiracji. Niestety, wielu uczniów poległo w walkach z okupantem. 1 października 1944 roku dębickie Gimnazjum i Liceum wznowiło działalność w Ropczycach z uwagi na trwające walki w Dębicy. 1 lutego 1945 roku szkoła powróciła do swojego budynku w Dębicy, który był w znacznym stopniu zniszczony.

W latach 50. władze zdecydowały o odebraniu szkole jej dotychczasowego patrona. W roku szkolnym 1972/1973 nowy patron, Jan Wiktor, został przyjęty, aczkolwiek decyzja ta spotkała się z różnorodnymi reakcjami. W 1989 roku, na mocy jednogłośnej uchwały Rady Pedagogicznej, szkole przywrócono imię Władysława Jagiełły. Obecnie jest to najstarsza szkoła średnia w powiecie dębickim.

Dyrektorzy

Na przestrzeni lat dyrektorzy I Liceum Ogólnokształcącego im. Króla Władysława Jagiełły w Dębicy odgrywali kluczową rolę w kierowaniu szkołą i kształtowaniu jej tradycji. Poniżej znajduje się lista osób, które pełniły tę odpowiedzialną funkcję:

• Józef Szydłowski (1900–1918),
• Michał Staroń (1918–1919),
• Piotr Passowicz (1919–1925),
• ks. Błażej Kotfis (kier. od 1925, dyr. od 1 IV 1926, do 1932),
• Franciszek Sadowski (1933–1948),
• Zofia Hołubowicz (1948–1949),
• Jan Czychin (1949–1954),
• Wiktor Pietrzykowski (1954–1964),
• Edmund Galas (1964–1987),
• Stanisław Kłok (1987–1991),
• Ryszard Pękala (1991–2016),
• Leszek Klabacha (2016−2018),
• Ludmiła Stelmach-Kołodziej (p.o. dyrektora maj – sierpień 2018),
• Wiesław Ostafin (2018–2023),
• Ludmiła Stelmach-Kołodziej (od 2023).

Każdy z wymienionych dyrektorów przyczynił się do rozwoju placówki oraz stworzenia wartościowej atmosfery edukacyjnej, która trwa do dzisiaj.

Nauczyciele

W I Liceum Ogólnokształcącym im. Króla Władysława Jagiełły w Dębicy pracuje zespół wybitnych pedagogów, którzy poprzez swoje zaangażowanie oraz profesjonalizm wpływają na rozwój uczniów.

• Emanuel Bujak,
• Mieczysław Gawlik,
• Zenon Keffermüller,
• Ludwik Sikora,
• Józef Wyrobek.

Absolwenci

Absolwenci I Liceum Ogólnokształcącego im. Króla Władysława Jagiełły w Dębicy to osoby, które zrealizowały swoje marzenia i osiągnęły znaczące sukcesy w różnych dziedzinach. Poniżej przedstawiamy wybitnych absolwentów, wraz z informacją o roku, w którym zdali maturę.

• Stefan Biestek – pułkownik Wojska Polskiego (1912),
• Mateusz Borek – znany dziennikarz oraz komentator sportowy,
• Mieczysław Brodziński (wtedy Broda) – oficer, prawnik, samorządowiec (1916/17),
• Karol Chmiel – porucznik Wojska Polskiego,
• Józef Cygan – major piechoty Wojska Polskiego (1912),
• Juliusz Gromczakiewicz – podpułkownik Wojska Polskiego (1912),
• Jan Henryk Jedynak – poseł I, IV i V kadencji, wicemarszałek Sejmu V kadencji (1912),
• Agnieszka Kosińska – polonistka, edytorka oraz współpracownica Czesława Miłosza (1986),
• August Kowalczyk – aktor,
• Tadeusz Łomnicki – aktor,
• Wilhelm Mach – pisarz,
• Ludwik Marszałek – oficer Wojska Polskiego, żołnierz wyklęty,
• Tadeusz Münnich – pułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego,
• Władysław Pasella – major korpusu kontrolerów Wojska Polskiego (1908),
• Krzysztof Penderecki – wybitny kompozytor,
• Radosław Rak – lekarz weterynarz i pisarz (2006),
• Karol Rudolf – generał brygady,
• Józef Rymut – pułkownik Wojska Polskiego,
• Bolesław Stachoń – pułkownik pilot (uczęszczał do Gimnazjum w latach 1907–1914),
• Stanisław Waltoś – profesor nauk prawnych,
• Jan Wiktor – pisarz.

Warto zwrócić uwagę na osiągnięcia tych niezwykłych osobowości, które w różnorodny sposób wpłynęły na nasze społeczeństwo oraz kulturę. Każdy z nich pozostawił znaczący ślad w historii, będąc dumą swojej alma mater.

---

Oceń: I Liceum Ogólnokształcące im. Króla Władysława Jagiełły w Dębicy

---