Radek Rak

---

Życiorys

W 2006 roku Radek Rak ukończyłI Liceum Ogólnokształcące im. Króla Władysława Jagiełły w Dębicy. Następnie kontynuował naukę na Uniwersytecie Przyrodniczym w Lublinie, gdzie studiował weterynarię. Po zakończeniu studiów osiedlił się w Krakowie, gdzie podjął praktykę zawodową. W życiu osobistym jest mężem Barbary Boroń-Rak.

Początki jego twórczości literackiej sięgają czasów, kiedy publikował pierwsze teksty na forum internetowym „Nowej Fantastyki”, gdzie używał pseudonimu „Ajwenhoł”. Krótkie formy literackie jego autorstwa znalazły późniejszą publikację w takich czasopismach jak „Nowa Fantastyka”, „Lampa”, „Fraza”, „Fantastyka – wydanie specjalne”, „Fenix Antologia”, a także w e-zinach „Esensja” i „Szortal na wynos”.

Rak był także autorem opowiadań, które trafiły do antologii, takich jak Legendy polskie, Tarnowskie Góry Fantastycznie, Utopay oraz Ku gwiazdom. W 2020 roku stworzył opowiadanie Małe zwierzątka, które zostało udostępnione dla biblioteki internetowej Wolne Lektury. W 2022 roku zaprezentował swoje opowiadanie Powołanie Iwana Mrowli, które trafiło do charytatywnej antologii 24/02/2022. Dochody z tej publikacji wspierały fundację Proliska, której działalność ukierunkowana jest na pomoc humanitarną dla cywilnych ofiar wojny, w odpowiedzi na atak Rosji na Ukrainę.

Debiut książkowy Radka Raka miał miejsce w 2014 roku, kiedy to jego powieść Kocham cię, Lilith została opublikowana przez wydawnictwo Prószyński i S-ka. Po debiucie, autor związał się z wydawnictwem Powergraph, gdzie ukazały się jego kolejne dzieła: Puste niebo (2016), Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli (2019), Agla. Alef (2022) oraz Agla. Aurora (2023).

Nagrody

Radek Rak to autor, który znacząco zaistniał w polskiej literaturze i zdobył uznanie w wielu prestiżowych konkursach. Jego osiągnięcia w ciągu ostatnich lat są imponujące i pokazują, jak ważną rolę odgrywa w swoim gatunku.

W 2015 roku zdobył wyróżnienie, ponieważ został nominowany do Nagród „Nowej Fantastyki” w kategorii Reflektor.

Natomiast w roku 2017 otrzymał Złote Wyróżnienie w Nagrodzie Literackiej im. Jerzego Żuławskiego, jak również nominację do Nagrody im. Janusza A. Zajdla za swoją powieść Puste niebo.

W kolejnych latach Rak kontynuował osiąganie nowych sukcesów. W 2019 roku został nominowany do Nagrody Specjalnej Identitas za Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli, a jego uczestnictwo w warsztatach na wyspie Uløya pokazało jego zaangażowanie w rozwój twórczy.

W 2020 roku był laureatem wielu wyróżnień, z Nagrodą Literacką „Nike” i Nagrodą im. Janusza A. Zajdla na czele. Oprócz tego, zdobył Nagrodę Główną w Nagrodzie Literackiej im. Jerzego Żuławskiego oraz Nagrodę „Nowej Fantastyki” za Polska Książka Roku. Jego powieść Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli była także nominowana do Nagrody Literackiej Gdynia w kategorii Proza. W tym samym roku Radek Rak został uhonorowany „Śląkfą” jako Twórca Roku.

W 2021 roku, za swoją książkę Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli, został uhonorowany przez Bibliotekę Kraków Nagrodą „Krakowska Książka Miesiąca” w kwietniu, jak również otrzymał nagrodę Achievement Award w kategorii Best Written Work of Fiction od Europejskiego Stowarzyszenia Science Fiction.

Następny rok, 2022, przyniósł mu kolejne wyróżnienie – został jednym z trzydziestu laureatów Nagrody Krakowa Miasta Literatury UNESCO za swoją powieść Agla. Alef. W tym samym roku miała miejsce ceremonia odsłonięcia jego tablicy w Alei Pisarzy przy Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Ł. Górnickiego „Galeria Książki” w Oświęcimiu.

W maju 2023 roku ogłoszono współpracę Radka Raka i Stéphane’a Pichera w ramach programu rezydencjalnego Kraków-Quebec. W tym samym roku jego powieść Agla. Alef zdobyła kilka prestiżowych nagród, w tym Nagrodę „Nowej Fantastyki” w kategorii Polska Książka Roku oraz Nagrodę im. Janusza A. Zajdla. Również doceniono go w Plebiscycie Książka Roku Lubimyczytać.pl w kategorii Fantastyka młodzieżowa, a także zdobył Śląkfę w kategorii Twórca Roku.

Z kolei w 2024 roku Radek Rak zdołał uzyskać Srebrne Wyróżnienie w Nagrodzie im. Jerzego Żuławskiego oraz otrzymał nominację do Nagrody im. Janusza A. Zajdla oraz Nagród „Nowej Fantastyki” w kategorii Polska Książka Roku za powieść Agla. Aurora.

Twórczość

Powieści

Nazwa	Wydawca	Rok wydania	Numer ISBN
Agla. Alef	Powergraph	2022	ISBN 978-83-66178-70-0
Agla. Aurora	Powergraph	2023	ISBN 978-83-67845-14-4

Tytuł książki	Wydawca	Rok wydania	Kod ISBN
Kocham cię, Lilith	Prószyński i S-ka	2014	ISBN 978-83-7839-737-3
Puste niebo	Powergraph	2016	ISBN 978-83-64384-53-0
Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli	Powergraph	2019	ISBN 978-83-66178-11-3

Opowiadania

Tytuł	Miejsce publikacji
Ptaki nad Lublinem	„Nowa Fantastyka” 3/2011
Ścigałem się z burzą	„Lampa” 4/2011
Lilka	„Nowa Fantastyka” 3/2012
Tamdarej w innych światach	„Esensja” 1/2013
Dziewczyna z kartofliska	„Nowa Fantastyka” 4/2013
W domu czasu przeszłego	Szortal na wynos 1/2013 (wersja skrócona opublikowana jako Dom czasu przeszłego)
	„Fraza” 3/2013
Powołanie Iwana Mrowli	„Fantastyka – wydanie specjalne” 2/2014
	antologia 24/02/2022, Wydawnictwo IX 2022
Kwiaty paproci	antologia Legendy Polskie, Allegro 2015
Czarne światy	„Fenix Antologia” 3/2018
Oswoić noc	„Fenix Antologia” 3/2018
Pełnia Światła	antologia Tarnowskie Góry Fantastycznie, Almaz 2019
Kraina piasku	„Nowa Fantastyka” 8/2020
Małe zwierzątka	biblioteka Wolne Lektury 2020
O kotach, dziadach i Matce Boskiej	antologia Utopay. Przyszłość wystawia rachunek, Harde Wydawnictwo 2023
Niedźwiedzie latają na Wyspie Baffina	antologia Ku gwiazdom. Antologia polskiej fantastyki naukowej 2023, Wydawnictwo IX 2023
Boże nawiedzenie	ebook, Powergraph 2023; współautorzy: Rafał Kosik, Justyna Hankus, Wit Szostak
Lekcje obrony przed nowymi technologiami	antologia PoznAI przyszłość. Opowiadania o umyśle i nauce, Powergraph 2024

Inne publikacje

Wśród różnorodnych dzieł Radka Raka wyróżniają się następujące publikacje:

• **Ornament** (Małopolski Instytut Kultury, 2023, ISBN 978-83-61406-93-8) – jest to wyjątkowa publikacja stworzone w ramach 25. Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego, w której można znaleźć opowiadania związane z zabytkami Małopolski, w tym utwór Radka Raka: O rzeczy podwójnej, albo co się przydarzyło panu Zygmuntowi Achacemu Taszyckiemu pewnej nocy ciemnej w lusławickim dworze,
• **Nic dziwnego** (Małopolski Instytut Kultury, 2024, ISBN 978-83-67862-13-4) – publikacja stworzona w ramach 26. Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego, obejmująca opowiadania Radka Raka, które odwołują się do historii regionu, takie jak: Król i Kajzer. Herodowe dary, Głosy zza ściany, Księżne, Wkrótce porwą nas obłoki, Z drugiej strony dnia,
• **Dunder albo kot z zaświatu** (Wydawnictwo Muduko, 2024, ISBN 978-83-96392-54-1) – gra książkowa, która urzeka ilustracjami autorstwa Tomka Bolika.

Przekłady na języki obce

Utwór	Język przekładu	Tłumacz	Tytuł przekładu	Wydawca	Rok publikacji
Powołanie Iwana Mrowli	rosyjski	Siergiej Legieza	Призвание Ивана Мровли w: Эпоха единорогов	Книжный клуб „Клуб семейного досуга”	2017
Puste niebo	ukraiński	Siergiej Legieza	Порожнє небо	Видавництво Жупанського	2021
Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli	węgierski	Gáspár Keresztes	A kígyószív legendája	Metropolis Media	2023
	czeski	Michala Benešová	Báje o hadím srdci	Host	2023
	rosyjski	Milana Kovalkova	Сказ о змеином сердце, или Второе слово о Якубе Шеле	ACT	2023
	ukraiński	Wiktor Dmytruk	Легенда про зміїне серце, або Друге слово про Якуба Шелю	Видавництво Жупанського	2023

Adaptacje

Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli była wielokrotnie adaptowana do różnych form sztuki. 4 stycznia 2021 roku, wydawnictwo Powergraph ogłosiło, że prawa do filmowej adaptacji powieści zostały sprzedane, a reżyserią zajmie się Michał Gazda.

Od lutego do maja 2021 roku w Galerii pod Atlantami w Wałbrzychu miała miejsce wystawa fotograficzna pod tytułem „Baśnie”, która była inspirowana tą wyjątkową powieścią. Kolejnym produktem kulturowym jest opera Aleksandra Nowaka zatytułowana Baśń o sercu, która miała swoją prapremierę 8 października 2022 roku. Libretto tej opery, oparte na dziele Radka Raka, wzbogaca jego literacką wizję.

Również w sferze teatralnej, powieść ta znalazła swoje miejsce na deskach Starego Teatru w Krakowie, za co odpowiada Beniamin M. Bukowski. Spektakl miał swoją premierę 4 listopada 2022 roku, przynosząc nowe życie tej znanej opowieści.

---

Oceń: Radek Rak

---