Józef Buszko

---

Życiorys

W czasach okupacji Józef Buszko wykonywał pracę jako robotnik w Dębicy. Podczas tego trudnego okresu brał udział w tajnych kompletach, co umożliwiło mu zdanie matury w 1944 roku. Następnie, w latach 1945-1948, kontynuował naukę na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1949 roku ukończył również Szkołę Nauk Politycznych przy Wydziale Prawa tej samej uczelni. Od początku 1949 roku związał się zawodowo z Uniwersytetem Jagiellońskim, gdzie szybko rozwijał swoją karierę akademicką.

Doktorat, który obronił w 1949 roku, pisał pod wpłynem Kazimierza Piwarskiego. Swoje umiejętności i wiedzę z zakresu historii rozwijał na przestrzeni lat, co zaowocowało uzyskaniem tytułu docenta w 1955 roku, a w 1966 roku został mianowany profesorem nadzwyczajnym. W 1974 roku osiągnął status profesora zwyczajnego, a od 1961 do chwili przejścia na emeryturę w 1995 roku kierował Zakładem Najnowszej Historii Polski.

Obok pracy na Uniwersytecie, miał również wykłady w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie oraz Wyższej Szkole Ekonomiczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej. Specjalizował się w historii Polski nowożytnej i nowoczesnej, a jego badania objęły również tematykę dziejów Krakowa oraz samego Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Buszko był długoletnim członkiem Komitetu Redakcyjnego kwartalnika KC PZPR „Z Pola Walki”, który publikował artykuły dotyczące historii polskiego i międzynarodowego ruchu robotniczego oraz komunistycznego. W latach 60. kierował również redakcją „Studiów Historycznych”. Również pełnił rolę przewodniczącego Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Krakowie, gdzie zajmował się badaniami skomplikowanej przeszłości okresu II wojny światowej.

Na Uniwersytecie Jagiellońskim był aktywny także na stanowiskach prorektora oraz dyrektora Instytutu Historii, co wskazuje na jego znaczącą rolę w rozwoju tej instytucji. Po zakończeniu pracy zawodowej, spoczął na cmentarzu parafialnym w Krzeszowicach, gdzie jego pamięć jest ciągle pielęgnowana.

Wybrane publikacje

Oto wybrane publikacje Józefa Buszki, które stanowią ważny wkład w historiografię polską. Jego dzieła obejmują szeroki zakres tematów, związanych z historią Polski oraz jej społeczeństwem.

• Historia Polski 1864–1948, Warszawa 1978 (zawiera kolejne wydania: II – 1979, III – 1980, IV – 1982, V – 1983, VI – 1984, VII – 1984, VIII – 1984, IX – 1985, X – 1986, XI – 1987, XII – 1988, XIII – 1989),
• Ruch socjalistyczny w Krakowie 1890–1914 na tle ruchu robotniczego w zachodniej Galicji, Kraków 1961,
• Sejmowa reforma wyborcza w Galicji 1905–1914,
• Oblicze społeczno-polityczne Uniwersytetu Jagiellońskiego w dobie autonomii galicyjskiej 1869–1914,
• Galicja 1859–1914, Polski Piemont?, Warszawa 1989,
• Od niewoli do niepodległości: (1864–1918), Kraków 2000 (podręcznik w ramach serii: Wielka Historia Polski, wydawnictwa Forga, t. 8),
• Austria-Polska. 1000 lat kontaktów (wydanie polsko-niemieckie) – współautor Walter Leitsch,
• Polacy w parlamencie wiedeńskim 1848–1918, Warszawa 1996,
• Galicja i jej dziedzictwo (współautor Włodzimierz Bonusiak),
• Uroczystości kazimierzowskie na Wawelu w roku 1869, Kraków 1970,
• Oświęcim – hitlerowski obóz masowej zagłady, Warszawa 1984 (II wydanie: Oświęcim: hitlerowski obóz masowej zagłady, Warszawa 1987),
• Józef Piłsudski w Krakowie: 1896–1935, Kraków 1990.

Wszystkie te prace ukazują bogaty kontekst historyczny oraz zjawiska społeczne, jakie miały miejsce w Polsce na przestrzeni lat. Wkład Buszki w rozwój polskiej historiografii jest nieoceniony.

Odznaczenia

Józef Buszko, wybitny nauczyciel i społecznik, został uhonorowany wieloma odznaczeniami, które odzwierciedlają jego znaczący wkład w edukację oraz działalność na rzecz społeczeństwa.

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1984),
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Złoty Krzyż Zasługi (1956),
• Medal Komisji Edukacji Narodowej,
• Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony Nauczyciel Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej”,
• Medal Rodła (1990),
• Złota Odznaka za Pracę Społeczną dla Miasta Krakowa (1972),
• Złota Odznaka za Zasługi dla Zakopanego (1980),
• Medal Pamiątkowy XXX-lecia Wymiaru Sprawiedliwości (1974),
• Medal 50-lecia Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (1995).

---

Oceń: Józef Buszko

---